Monday, November 23, 2015

अँट्गर आशमानी


सन्तोष दहित
आजसे दुई दशक आघ आशमानी चौधरी गाउँक कुछ जन्नी (महिला) मनैन आपन घरम ख्याल बलैली । ख्याल बलैना कारण रलहिन, एक्थो सस्था खोल्क आर्थिक, सामाजिक ओ शिक्षासे पच्गुरल गाउँक जन्नी मनैन आघ बह्रैना । यिह उद्देश्य ओ लक्ष्य लेक ख्याल जुटलक आपन गोहि (साथी) हुकन्क बिचम आपन बात ढर्ली । आशमानीक बातह कौनज ठिक बा कल, कलसे कौनोज जन्नी (महिला) मनै कसिख करसेक्बी असिन काम कैख ख्याल जुटलक जन्याओ हट्मटाइ लग्ल । ट फेन, हट्मटैटी लग्लक आपन गोहिहुकन नै डराओ मै बाटु, टुह्र महिह पाछओर्सेकेल साथ देओ कैख सहयोग मग्ली । बस ओत्रहम आशमानी  चौधरी आपन तन, मन ओ धन लगाख सस्था दर्ता कर्ना ओंर आघ वह्रली । 
एक कार्यक्रमम स्थानियहुकनक स्वागत लेटी आशमानी चौधरी । तस्विरः नविन चौधरी

२०५० साल म ग्रामिण महिला उत्थान केन्द्र नाउँक सस्था दर्ता कर्ली । जब सस्था दर्ता हुइलन त भारि खुशी हुइली आशमानी । स्वाँचल जसिन काम कर मिल्ना हुइल, आपन सपना पुरा हुइल कैख । सस्था दर्ता हुइटीकी आशमानी गाउँ–गाउँ न्याङ्ग लग्ली ओ आपनठे रहल कुछ पैसाले कापी, कलम, मट्टि ट्याल ओ लाल्टीन किन्ख कुछ गाउँम साक्षरता कक्षाके सुरुवाट कर्ली । यी बात सुन्ख और गाउँओरफे रात्री कक्षाके माग करलग्लीन । तर, आपनथे बहुट पैसा निहोख माग हुइलक गाउँम रात्री कक्षा विस्तार कर निसेख्ख बहुट दुखि रलही आशमनी । और गाउँओर फे कक्षा सञ्चालनके लाग कहोरेसे सहयोग मग्ना योजना बनैली । उह योजनाअनुसार एक्ठोे प्रस्तावना (एचयउयकब)ि तयार कैख काठमाण्डौ स्थित दातृ निकायके गेटसम पुग्ली । तर आशमानीह उ दातृ निकायके गेटपाल्या भित्तर जाइनिडेलिन, बहुट फ्यारा कोसिस कर्ली दातृ निकायक  ऋयगलतचथ च्भउचभकभलतबतष्खभ ह भ्याटकलाग । गेटपाल्यजुन कबु मिटिङमबाट ट कबु बहार गैरल कैख भित्तर जाइनिदिहन ।
असिख संघर्षसे लर्टी अइलक आशमानी आपन भिजनह पुरा कराईलाग कबुफे बिचलित निुहइली । अन्ततः आशमानी चौधरी नेपालके एक उदाहरण जन्नी मनैया बनरली । दुई दशकके दौरानम अमेरिका, बेलायत, जापान, फिलिपिन्स, लगायत एक दर्जनसे ध्यार देशम घुम सेक्ली । ओस्टक राष्ट्रिय, अन्तराष्ट्रिय अवार्ड पारख्ली कलसे दर्जनौ सम्मान, पुरस्कार फे । एक्ठो गाउँके रात्री कक्षासे सुरु कर्लक आशमानी आब दाङ, रोल्पा, सल्यान ओ बाँके जिल्लाम लघुवित्त कार्यक्रमके माध्यमसे आयआर्जन, आर्थिक विकास, स्वास्थ्य, शिक्षा, मनोसामाजिक, जलवायु परिर्वतन, द्धन्द्ध प्रभावित परिवारके लाग पुर्णस्थापना कार्यक्रम वातावरणमैत्री घर अभियान, महिला शसक्तिकरण, जसिन कार्यक्रम सञ्चालन कर्टि आइल बाटी । 

विदेशी पहुनासे एक कार्यक्रमम बाउँ पान्जार आशमानी चौधरी । तस्विरः आशमानी चौधरीके फेसवुकमसे
आर्थिक विकासह बल्गर बनाइक लाग लघुवृत्त कार्यक्रम मार्फत भविष्यम बैंक सञ्चालन कर्ना तयारीम फे बाटी आशमानी । जन्नी (महिला) मनै उह फे थारु समुदायके लर्का असिन काम करि कैख किउ सोच्ल फे निरलह ।  तर एका–एक चर्चाम अइली ।  सामाजिक अभियानमसे मजा काम कर्लक कैख उहाँह देशविदेशसे मनै भेटाए अइथिन । पहिला बरा–बरा मनैन भेटाइक लाग रातदिन कोशिस करट तर आजकाल आशमानीह भ्याँटक लाग एक अठ्वार (हप्ता) आघ समय मग्थ ओ उहाक घरम भेटाए अइथिन ।
राजनीतिसे दुर रना आशमानी चौधरीह मेहमेह्रीक पार्टीक मनै आ–आपनओर टानक लाग कोशिस निकर्लक फे निहुइट । कौनज ट आपन पार्टीम अइलसे ¥वाजल ठाउँम टिकट डेना आश्वसन डेखाक टान खोज्ठीन कलसे कौनज मन्त्री समेत बनैना । तर, आशमानी चौधरी आपन ड्याखल सपना यीह सामाजिक अभियानसे पुरा निहुइकसम राजनीतिम हात निदर्ना सोच बनैलबाटी ।
अफिसम कबुनि भेटजिना आशमानी सड्ड फिल्डम रथि । अफिसम बैठ्ना कलक रिर्पाेट बनैना ओ स्टाफ मिटिङक दिन्वा केल हो । सय अफिस टाइमम पुग्ख सक्कु स्टाफहुकन काम खटाख फिल्डम डौर्र्ठी । स्नातक तहसम्मके अध्ययन कर्लक आशमानी चौधरी घोराही नगरपालिका ११ थारु गाउँ निवासी डाई द्रोपती चौधरी ओ बाबा स्व.बलराम चौधरीके सन्ल्ही छाइ हुइटी । (व्यक्तित्व परिचय)

Tuesday, November 10, 2015

यसरी मनाउदैछन् थारु समुदायका दहित थरले ‘डेवारी’ (तस्विर सहित)


सन्तोष दहित
थारु समुदायको दहित थरले प्राचिन कालदेखि डेवारी (तिहार) मनाउदै आएकाछन् । हरेक वर्ष लक्ष्मी पूजाका दिन थारु समुदायका दहित थरले डेवारी मनाउने गर्दछन् । अघिपछि  सवै थारु समुदायहरुको पर्व संगै हुनेगर्दछ । तर, डेवारी भने थारु समुदायको दहित थरले मात्र मनाउने गर्दछन् । त्यसैले दहितहरुको घरमा आजको दिन ब्यापक रुपमा डेवारी मनाउने गर्दछन् । घरको ढोका ढोकामा हजारीको फूलको माला, घरको अगाडी बासको झण्डा सहित बन्कसको डारीको टोरण बनाई, घरको वरपर सजावत गर्ने गरिन्छ ।
  थारु समुदायमा डेवारी दहित थरले मात्र भएता पनि  पछिल्लो चरणमा भने पछलडङग्या थरले पनि मनाउने गर्दछन् यदपी पछलडङग्या थरका थारुहरुमध्ये केहिले लक्ष्मी पूजाको दिन मनाउछन् भने केहिले भाइटीकाको दिन पनि मनाउने गर्दछन् ।
थारु समुदायका दहित थरले लक्ष्मी पूजाको दिन यसरी डेवारी मनाइरहेकाछन् । तस्विर हेर्नुसः